Sektördeki ve Forumlardaki heyecansızlık üzerine.

[vertexus]

Merhaba arkadaşlar,
Bilmem farkındamısınız artık forumlarda kimse eskisi kadar ne çalışma paylaşıyor nede tartışma konusu açıyor, haber yada eğitselde pek paylaşılmıyor gibi.Sinefx'in anasayfası 2013ten beri güncellenmiyor mesela.Forum sanki kaderine terkedilmiş

Eskiden(5-10 sene öncesi) hararetli tartışmalar olurdu burada hatta hiç unutmam 18 sayfalık bir starwars tartışması vardı."Uzak" gibi,"guero" gibi "Arzach" gibi eğlenceli adamlar vardı. Arada alakasız siyasi tartışmalar dönsede herkesin ortak amacı bilgi paylaşımıydı.

Gerçi yabancı forumlardada bir durgunluk söz konusu.Belki sosyal medyanın etkisi belki insanlar çoluk çocuğa karıştığı için bilemem.

Sektördede bir değişim söz konusu, herkesi bir oyun geliştirici olma sevdası sarmış.Birbirinin aynısı kopya çöp işler özellikle mobil platformlarda ardı ardına çıkıyor.Ses getirecek animasyon projesi diye pazarlanan işlerde fos çıktı.Birtek Kötü Kedi Şerafettin'in altına imzamı atarım,Türkiye şartlarında gerçekten ruhu olan görsel ve teknik olarak hakkı verilmiş bence tek projedir.Ama oda nerdeyse 14 senede bitti be arkadaş

Sanki bu işlerin 2000li yılların başı ve ortasındaki heyecanı ve çeşitliliği kalmadı gibi geliyor bana.

O yılları hatırlayanlar bilir, zamanında birçok yerli cg forumu vardı.Benim aklıma gelenler:
cg-turk,cgbug,3dnebandim,dersvar.com,cgbundle.com,3dimparatorluğu,arkitera,konseptsanat.com.

Yöntemini çok tasvip etmesemde sadece davetiyeyle üye alan ve gerçek hayattada üye tanışıklığı şartı isteyen grafficafe.net ve cgflame.net gibi kapalı forumlarda vardı.Diğerlerine göre daha çok sektördeki profesyoneller takılırdı hatta pixar ve dreamworkste çalışan Türk arkadaşlar deneyimlerini falan paylaşıyordu.Üye olunamasada forumu okumak serbest bırakıldığından konuları takip edebiliyorduk.

Şu an aktif forum olarak bir sinefx birde tr3d kalmış.Ama gel görki sinefx iş ilanı sitesine, tr3d'de müteahhitlerin ve piyasa çakallarının ucuz emekçi pazarına dönüşmüş.

Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz.

[la-edri]

Eskiden forum/forumlar nasıldır bilemiyorum içinde bulunmadığım için ama hareket varsa bereket vardır...
 
 Bu forumda bir kaç defa girişimde bulundum bazı konu başlıkları altında, muhabbeti azıcıkta olsa kıyısından köşesinden yakalayayım diye ama geri dönüşler alamadım pek. Sonrasında konu başlığı açmak yada bazı başlıklar altında kendi argümanlarıma dayalı yorum yapma cesaretini gösteremedim.

  Belki forumda benim gibi bir sürü kişi vardır ya da yoktur bilemiyorum ama umarım vardır.
Fakat şunu belirtmeden geçemicem özel mesajlarıma cevap verildi ve hep gerekli ilgi gösterildi bu açıdan düşününce bu sektörün tozunu yutan abilerime teşekkür etmek istiyorum bir kez daha..

[stuck]

Yazılanlara katılmakla birlikte, dünya ve Türkiye gündeminin içinde bulunduğu durumun da tesiri var. İyi zamanlardan geçmiyoruz.

Buraya ne yazsam konu siyasete bağlanacak.
Ülkemde 5 aydır ohal var...
Türk lirası değer kaybediyor, günden güne fakirleşiyoruz...

Eğitim kalitesi yıldan yıla düşüyor. Güzel sanatlar lisesindeki öğretmenlerimiz "proje okul" kapsamında alakasız liselere gönderildi. Bir piyano hocasının veterinerlik meslek lisesinde ne işi olabilir? https://www.facebook.com/gulnur.sayar/posts/10154726296062074?pnref=story

Bu da Türkiye'nin dünyadaki eğitim tablosu


İnşaat sektörüne odaklı bir ekonomi politikası ile doğal güzelliklerimiz yabancılara peşkeş çekiliyor...
Doğayı savunan köylüyü vatan haini ilan eden namussuz bir trol ordusu var...
İşçi ölümleri rakamlardan ibaret....
Şehitlerimiz rakamlardan ibaret...
Eşi, sevgilisi, abisi, akrabası, babası tarafından öldürülen kadınlar, kızlar rakamlardan ibaret...



Ne yazayım, ne yazabiliriz? Hiçbir şeyin tadı tuzu kalmadı. Bombalar patlıyor insanlar ölüyor. Hafta sonu tekrar bir patlama, bir meslektaşım-okuldaşımla birlikte, polislerimiz, insanlarımız öldü. Ben üzgünüm. Ama üzgün olmak da bir şeyi çözmüyor. Kendi halimizde işimize odaklanmaya, üretmeye çalışıyoruz. Paylaşalım, ben buralarda pek iş paylaşmadım, bundan sonra paylaşayım.

[8Bit]

Biz sektör yaratmayı ve bu yarattığımız yalancı sektörü kısa sürede eritip sindirmeyi çok iyi biliriz. Maalesef.
Bana göre Türkiye de hiç bir zaman oluşmamış olan sözde animasyon konsept çizim vs sektörü ne acıdır ki olmaması gereken yere doğru tepetaklak gidiyor.

Trt Çocuk Kanalı'nın kontrolsüz gazlaması ve ilgisiz bir çok firmaya ( ki bunların içerisinde inşaat firması bile var)  proje sağlayarak para kazandırması ortaya işinin ehli olmayan ( ama ne yazık ki bunun da farkında olmayan ) çok sayıda -sözde sektör çalışanları- üretti.

Internetten indirdikleri referans videolarla kare kare demo reel ler yapan arkadaşlar sektörde bir şekilde yer buldular kendilerine.

Fakat iş daha özel planların animasyonlarını yapmaya gelince ortaya maalesef seyredilmesi acı veren birbirinden kötü işler projeler çıktı.

Ha burada tek suçlular bu arkadaşlar mı? Kesinlikle hayır. Belki de bana göre bu oyundaki en masum olanlar.

Bir de bu arkadaşları işe alan, sırf keselerini doldurmak için ellerinde hesap makinesi “ haftada bir bölüm yaparsak. On dakkadan, 10 çarpı 4 bin “ gibi hesaplarla sektöre katkısını esirgemeyen – çok afedersiniz – sığırlar, sülükler vampirler var. Daha ağır yazmak gerekir ama neyse onları içimden söyleyeyim.

Bu patroncuk özentisi sözde yapımcılar işten asla anlamayan bir animasyon dizisinin oluşabilmesi için hesap makinesi, bilgisayarlar ve ofisten başka neler gerektirdiğini bilmeyen, öğrenmek istemeyen adamlar maalesef.

Bir çizgi dizi görüşmesinde bana yaptığım bir demoyu gösterip “ Bunun hangisi animasyon ?” diyen adamlardan bahsediyorum. Ha şimdi diyebilirsiniz “ Abi adam bilmiyor ne var bunda? Ayıp mı? “

Evet ayıp!. Bizim köşede bir börekçi var. İki kardeş işletiyorlar. Ben yaşlarda. İlk önce minicik bir yerdi zamanla büyüdüler şimdi köşede bir yeri tuttular 2-3 senedir. Bayağı güzel iş yapıyorlar. Çocuklar kendilerine ev aldı araba aldı vs. 

Şimdi benim bunu görüp “ Ulan bu börek işinde amma para var lan” deyip börekçi mi açmam lazım?
Animasyon sektöründe inşaatçını ne işi var? Matbaacı adam neden girer bu işlere? Bu adamlar “ çüş! “ demek gerkmez mi?

Arkadaşlar burada olay tamamen mantık meselesidir, terbiye meselesidir. Maalesef – ülkemizde henüz oluşamayan-animasyon sektörü de kolay para vurma anlayışından nasibini almıştır. Almaya da devam edecektir.

Bal dolu kovaya ellerini dirseklerine kadar batıran para canlısı terbiyesiz patroncuklara bu bal yetmediği için kollarını da yalayarak sıyırıp temizlemektedirler.

“Ulan bırakayım da kalanlardan bu işin gerçek emekçileri para kazansın “ diye düşünmezler.

Yazılacak çok şey var.

Ama forumların genel hareketsizliği facebook twitter ve instagramın çok daha hızlı ulaşılabilir olması ile alakalı.

Tüm bunlar bence tabi...

[stuck]

Özetle; Sanattan anlamayan ama bunun ve dinin ticaretini yapan çakal patron bozuntuları diyebilir miyiz? Zira ben de ağır kelimeler kullanmak üzereyken kendimi tutup yazmıyorum.

[yavuzbattal]

Ne kadar da güzel özetlenmiş. Biz bunları hakediyoruz sanırım...

[SonerYamak]

Yıllardan beri zaten TÜrkiye'de gerçek anlamda bir animasyon sektörü olmadığı biliniyordu. Ancak yukarda da yazdığınız gibi TRT faktörü ile kendi istediklerine peşkeş çektikleri bir sektör oluşturdular. 15 senedir kendi etraflarına para kazandırmak için yaptıkları gibi yani. Aynı şekilde bir ülkede inşaat sektörü popüler ise ciddi ekonomik sıkıntılar vardır aslında. Hiç bir şekilde üretim yapmıyoruz. Ülke ekonomisi olarak kendimizin üretip ne iç pazara ne ihracata sunduğumuz bir şey yok. Haliyle hızla tüketiyoruz, mental olarakta tükeniyoruz. Son 15 senedir herkesin derdi kısa yoldan emek harcamadan köşeyi dönmek. Sanat, emek falan hikaye bunlar. Ne kadar kazanıcam ve alacağım para garanti mi? TRT e garanti para tabi. Hatta işi yapmasan bile parayı alıyorsun. Animasyonlar düzgün değil mi? Konseptler çok mu saçma? Kime ne? Ben paramı kazanırım "Halk bunu istiyor". Aynı film olmayan videoların sinemada gişe rekoru kırması, vicdanı olmayanların yönetici olmasını istediği gibi malesef "halk" bunu istiyor dostlar.

Üstesinden nasıl gelinir henüz bilmiyorum ama bu süreçte motive olmak, varlıklı işler ortaya çıkarmak için mental sağlığımızı korumaya çalışmamız, karşılığı olsun veya olmasın iyi, doğru olduğuna inandığımız fikirleri üretmemiz gerekiyor.

[8Bit]

Son dönemde etrafınıza bir bakın şöyle. Devamlı ya cep telefoncu ya emlakçı ya çiğ köfteci açılıyor. Üretim yok denecek kadar az.
Çiğ köfteler bile sabahları araçlarla dağıtılıyor fabrikasyon.
Üretmeden nereye kadar gidilecek böyle.

[vertexus]

Tartışmaya katılan herkesin yazdıklarını okudum,açıkçası bende farklı düşünmemekteyim.Türkiye'de ki cg sektörü(animasyon,vfx,konsept çizim,oyun vs) kaba tabirle göstermelik "mış" gibi yapılan bir iş kolu haline dönüşmüş.Portfolyoyla,yetenekle işe girme devri bitmiş. Kimse kimseye güvenmiyor.Torpil,ahpap-çavuş ilişkisi burayada el atmış.

Bu sektörün sürdürülebilirliğide tartışılır.Trt'ye animasyon yapan firmaların kaç tanesi 5 yıl sonrada var olacak acaba.Bir hevesle bu işe giren,asıl işi apartman dikmek yada matbaa işleri-fuar standı yapmak olan bir yapımcı  "ben bundan sonra bu işe yatırım yapmayacağım,cafe zinciri kurcam bu ekibide dağıtıyorum,hadi kardeşim herkes kendi yoluna" dediğinde burada çalışan arkadaşlar tekrardan bu sektörde iş bulabileceklermi.

Aslında şu an trend olan mobil oyun sektörüdede durumlar aynı.Bu furya geçtikten sonra emin olun asıl işi oyun yapmak olan,cihaza,ofis mobilyasına değil  değil "insana" yatırım yapmış firmalar ayakta kalacak,kalanlarda kepenge kilit vuracak.

Yakın zamanda artstation sitesindeki zbrush modelleme çalışmalarımı görüp bana ulaşan, İstanbul'dan bir mobil oyun şirketiyle telefon mülakatım oldu.

Telefondaki Antep şivesiyle konuşan arkadaş asıl işlerinin inşaat sektörü olduğunu,kişisel ilgisinden dolayı mobil oyun sektörüne yatırım yapmaya karar verdiklerini ve çok kapsamlı bir online mmorg oyunu yapmak üzere ekip topladıklarını belirtti.Her tasarımcı için wacom cintiq tablet ve xeon işlemcili dell workstation aldıklarını, anlaşabildiğimiz taktirde tüm yan haklarla beraber düzenli maaşta vereceklerini belirtti.
Zbrush'ta hem organik modelleme yapacak hemde uv açacak,boyama yapacak fulltime çalışacak adam arıyolarmış.Proje çok kapsamlıymış vs..

Fakat örnek çalışmalarım olmasına rağmen benden tutup örnek obje modellemeleri istediler.Geçmişte deneme çalışması adı altında işimin izinsiz kullanıldığına tanık oldumdan ücretsiz örnek yapapamayacağımı, ama kabul ederlerse talep edeceğim fulltime ücretin 1/3 ü oranında freelance ücreti karşılığı örnek yollayabileceğimi söyledim.

Bir anda telefondaki adamın ses tonu kabalaşarak "dünya çapında" iş yapan firmalarını küçük firmalarla karıştırmamamı,tasarımcıyı dolandıracak kadar düşmeyeceklerini ve benim terbiyesizlik yaptığımı söyledi.
Bende karşılık olarak kendilerine daire satın alacak müşteri getirebileceğimi,ama bir defaya mahsus bana bedavaya daire vermelerini,benden talep ettikleri şeyin buna benzediğini, emeğimin ve zamanımın değerli olduğunu belirttim.
Adam küfür edip telefonu yüzüme kapadı.

Kısaca şarkıcı,futbolcu, dizi oyuncusu değilseniz bu memlekette bilginizinde,yeteneğinizinde, o b...klu portfolyonuzunda bir değeri yok.

Ya aslında olay ne biliyormusunuz arkadaşlar, bizim ülkemiz sanatta,tasarımda rönesansı gerçekleştiremedi yada dünyada gerçekleşirken bu gelişmelere kayıtsız kaldı.Tıpkı sanayi devrimini kaçırdığı gibi.
Sanat-sepet diye dalga geçildi.Tasarım ve sanat gereksiz,işlevsiz bir masraf kalemi olarak görüldü."Önceden Yapılmışı" ,"Hazırı" varken kim yeni bişey üreten adama değer versinki.Hazır 3d model,hazır vektör,hazır psd siteleri varken kim benim tasarımcılığımı sallar.

Bence bu işin üstesinden gelmek için, dünyaya satılabilecek evrensellikte iş üretecek, çekirdekten kalifiye cg sanatçısı yetiştiren(Varsa),müşteri odaklı değil kendi projelerini satacak aracıları olmayan stüdyolara ihtiyaç var.
Bu işin mutfağında yetişmiş girişimcilere ihtiyaç var.İnşaatçıyla,cafeciyle bu işler olmuyor.
Yatırımcı aramak yerine belkide KOSGEB gibi projenize  ücretsiz hibe veren kurumlara başvurmalı.

Birde meslektaş kavramı gelişmeli,alaylı kalaylı tartışmaları bitmeli.Bakıyorum herkes birbiriyle kavgalı,küs.Sebep aynı sektörde aynı işi yapan insanların birbirini rakip olarak görmesi.İşyerinde sabah adama günaydın diyorsun sırf çizim yeteneğim olduğu için kıskançlığından kafasını bile kaldırmıyor,çünkü çizemiyor. Yada sokakta selam veriyorsun ama karşıdan selam alamıyorsun falan.Çocukluğa gerek yok hepimiz aynı gemideyiz,birlik olmak zorundayız.

[vertexus]

Birde eklemeden geçemeyeceğim, ister animasyon,vfx firması olsun,ister reklam ajansı yada mimari görselleştirme firması, çoğu arkadaşımız sektörde sigortasız,güvencesiz "çalıştırılıyor".Genç yaşlarda umursanmıyor belki ama bizler insanız ve yaşlanıyoruz.Hayatımız ekranların önünde geçiyor ve hareketsizlikten meslek hastalıkları oluşuyor(Mesela diyabet)
Doktora gittiğinizde birde bakıyorsunuzki ilaç alabilmek-tedavi olabilmek için SGK prim borcu denen birikmiş "haracı" ödemek zorundasınız çünkü sigortasızsınız.Artık kaç senedir sigortasız çalıştıysanız aylık 250 lira civarında yıllık birikmiş 4 haneli parayı vermeden muayene olamıyor,ilaç alamıyorsunuz.
Diyabet hastası sigortasız çalışan bir arkadaşım şu anda cebinden insülin alıyor,yani devlet sigortasızsan "geber" diyor. Şirket sahibi olmayan çoğu freelancer arkadaşta bu durumlardan habersiz.Onlarında birikmiş boçları var.

Birde abartısız heryerde mobbing var.Ek ücretsiz "esnek çalışma" fazla mesai var.Ben neden haftanın en az 5-6 günü şirkette sabahlamak zorundayım ya da eve sadece "yıkanmak için"  gitmek. Bu şirketlerin bir iş planı yokmudur.

İşverenlerin "Bu sektörün doğasında bu var yersen" yorumunuda kabul etmiyorum,tv'ye medyaya iş satacak kadar ticari zekan ve becerin varsa bu işlerinde 1 saatte bitmeyeceğini o müşterine anlatman lazım.Avrupadaki yada amerikadaki bir ajans yada stüdyonun 3d modelcisini,grafikerini yada motion grafikçisini kokana kadar çalıştırıp,hadi git eve yıkan gel işe devam edelim dediğini hiç sanmıyorum.

Böyle bir hayatı kim ister,kaç sene devam ettirebilir.60 yaşındada haftanın 6 günü sabahlayıp render yapabilecekmisiniz,yada bu işin jübilesi nezaman yapılmalı.Emekli render artist,emekli 3d animatör olmak hayal mi?

[MOZoner]

ne kadarda haklısın anasını satiyimm

[Noyan]

Artık sektördeki arkadaşlarımız, tanıdıklarımız da yavaş yavaş bulabildiği yurtdışı şirketlere gitmeye başladı. Alım gücü düştü, gündem tamamen, başkanlık, suriye, terör, canlı bombalar, cinayetler, hukuksuzluklar, şiddet oldu.

Ülke zaten tımarhane gibiydi ama şimdi filmlerdeki korku evi'ne döndü.

Bu durgunluk TRT'nin şirketlere aktardığı sıcak parayı kesmesi ve darbe girişiminin ardından katlandı.

Daha çıkardığı işçilere tazminatları, maaşları vs aylarca hatta yıllarca ödemeyen yüzsüz, adi bir sürü şirket var..